જે બિમારીઓ પહેલા વૃદ્ધાવસ્થાની નિશાની માનવામાં આવતી હતી તે આજકાલ યુવાવસ્થામાં લોકોને પોતાનો શિકાર બનાવી રહી છે. આમાંથી એક છે કિડનીમાં પથરીની સમસ્યા. સ્વાભાવિક છે કે આવું થવા પાછળ ક્યાંક ને ક્યાંક આપણી ખોટી દિનચર્યા અને ખોરાક જવાબદાર છે. સરકારી અનુસ્નાતક આયુર્વેદ કોલેજ અને હોસ્પિટલ, વારાણસી, ચૌકાઘાટના કાયાચિકિત્સા અને પંચકર્મ વિભાગના વૈદ્ય ડૉ. અજય કુમાર જણાવે છે કે આપણા પેશાબમાં કેટલાક તત્વો હોય છે, જે શરીરમાં પથરી બનતા અટકાવે છે.
આ તત્વો છે સાઇટ્રેટ, વિટામિન બી6, મેગ્નેશિયમ વગેરે. જે લોકોમાં આ તત્વો ઓછી માત્રામાં નથી હોતા, તેમનામાં પથ્થર બનવાની શક્યતા વધી જાય છે. આયુર્વેદના ગ્રંથોમાં,પથરી (Kidney Stone) એટલે કે રેનલ કેલ્ક્યુલીનું વર્ણન લગભગ 5000 વર્ષ પહેલાથી જોવા મળે છે અને તેની સફળ સારવાર માટે દવાઓની સાથે શસ્ત્રક્રિયાનો પણ ઉલ્લેખ છે.
પથરી (Kidney Stone) આ લક્ષણો દ્વારા શોધી કાઢવામાં આવે છે: પેટમાં કિડનીની નજીકના વિસ્તારમાં અસહ્ય દુખાવો. પેશાબ કરતી વખતે દુખાવો અને બળતરા. પેશાબનું પીળું પડવું રક્તસ્રાવ સાથે પેશાબમાં દુર્ગંધ. ઉલ્ટી જેવી લાગણી
પથરીથી બચવા શું કરવું જોઈએ
આયુર્વેદનો મૂળ સિદ્ધાંત છે કે રોગ થવા ન દેવો જોઈએ.
આ માટે નીચેના ઉપાયો દ્વારા પથરીને અટકાવી શકાય છેઃ ટામેટા, બીટરૂટ, જામફળ અથવા પાલક ઓછી માત્રામાં ખાઓ. લાલ માંસ એટલે કે બકરી અને અન્ય મોટા પ્રાણીઓનું માંસ ખાવાનું બંધ કરો અથવા બિલકુલ ઓછું ખાઓ. જો ત્યાં ખૂબ ઇચ્છા હોય, તો મહિનામાં એક કે બે વાર કરતાં વધુ ખાશો નહીં. દરરોજ ઓછામાં ઓછું 9-10 ગ્લાસ પાણી પીવો. ઓછી માત્રામાં બીજ સાથે વસ્તુઓનું સેવન કરો.
આયુર્વેદમાં શું છે પથરી સારવાર ?
પથરી (Kidney Stone) નો વધુ સારો ઈલાજ આયુર્વેદમાં જ શક્ય છે. ખાસ વાત એ છે કે મોટા-મોટા યુરોલોજિસ્ટ પણ આ રોગની સારવાર આયુર્વેદિક દવાઓથી કરે છે. સામાન્ય રીતે, 10 મીમી સુધીની પથરીને દવાઓ દ્વારા સરળતાથી સારવાર આપવામાં આવે છે, પરંતુ જો પથરીનું કદ આના કરતા મોટું હોય, તો તેને શસ્ત્રક્રિયા દ્વારા દૂર કરવું જોઈએ.
કિડનીની પથરીના ઈલાજ માટે આયુર્વેદમાં પાશનભેદ અથવા પાથરચટ નામના છોડના 5-6 પાનને અડધા ગ્લાસ પાણીમાં ઉકાળીને દિવસમાં બે વાર પીવાથી ફાયદો થાય છે. વરુણાદી ક્વાથ, ગોક્ષુરાદી ગુગ્ગુલ, પુનર્નવા ક્વાથ વગેરે દવાઓ પણ ખૂબ અસરકારક છે. તે ગોક્ષરુ, ત્રિપંચમૂલ, પુનર્ણવ વગેરે ઔષધો દ્વારા લાભદાયક છે. તેની સાથે જ ઘોડાના ચણા પેશાબમાં પથરીની સમસ્યાને દૂર કરવામાં પણ અસરકારક છે. પરંતુ આ બધી દવાઓનો ઉપયોગ આયુર્વેદ ચિકિત્સકની સલાહ લીધા પછી જ કરો.
Note :
किसी भी हेल्थ टिप्स को अपनाने से पहले डॉक्टर की सलाह अवश्य ले. क्योकि आपके शरीर के अनुसार क्या उचित है या कितना उचित है वो आपके डॉक्टर के अलावा कोई बेहतर नहीं जानता